دیدگاه بیماران مبتلا به ایدز در خصوص تأثیر راهنماهای عمل برای استفاده از کاندوم: یک مطالعه ی کیفی

مقدمه: تماس های جنسی محافظت نشده شایع ترین راه انتقال بیماری ایدز در جهان است و آمار مبتلایان از این طریق در کشور رو به افزایش می باشد. از آن جا که بعضی از راهنماهای عمل می تواند در استفاده ی افراد با رفتارهای پرخطر از کاندوم تأثیر مثبت داشته باشند، این مطالعه با هدف بررسی دیدگاه بیماران مبتلا به ایدز درخصوص تأثیر راهنماهای عمل در استفاده از کاندوم انجام شد. روش ها: این پژوهش کیفی در 3 کلینیک مشاوره ی بیماری های رفتاری وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی در سال 1389 انجام شد. با توجه به محدودیت در دسترسی به نمونه ی پژوهش، از روش نمونه گیری ساده و از افراد مبتلا به ایدز مراجعه کننده به کلینیک های فوق استفاده شد، ولی در نهایت به صورت نمونه گیری مبتنی بر هدف (نمونه گیری با حداکثر تنوع از نظر سن، تأهل، تحصیلات و اشتغال) ادامه یافت. داده ها از طریق مصاحبه ی فردی نیمه ساختار یافته ی عمیق جمع آوری گردید و آنالیز داده ها بر اساس آنالیز محتوا صورت گرفت. در این مطالعه با 34 نفر (22 مرد با میانگین سنی 13/7 ± 5/37 سال و 4 زن با میانگین سنی 04/3 ± 34 سال) مصاحبه انجام شد. همچنین با 5 نفر از پرسنل کلینیک های مشاوره ی بیماری های رفتاری و 3 زن hiv منفی که همسران مبتلا داشتند نیز مصاحبه صورت گرفت. یافته ها: افراد به دو دسته ی محرک درونی و بیرونی برای استفاده از کاندوم اشاره داشتند. در بین عوامل درونی، ندای وجدان و نگرانی از انتقال بیماری به شریک جنسی و در بین عوامل بیرونی نقش مثبت مشاوره های انجام شده در مراکز مشاوره، رسانه ها، توزیع گسترده از پمفلت و کتابچه های آموزشی و صحبت با دوستان از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. نتیجه گیری: با وجود این که محرک های بیرونی پرقدرتی مثل رسانه ها در اتخاذ رفتارهای ایمن جنسی و پیش گیری از انتقال بیماری ایدز اهمیت بسیار دارد، تمرکز بر روی محرک های درونی نیز می تواند در این زمینه تأثیر بسزایی داشته باشد.